Kinezyterapia (inaczej gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające) to podstawowa i najważniejsza gałąź rehabilitacji medycznej, która w swej istocie wykorzystuje ruch jako środek leczniczy, który jest podstawowym bodźcem przemian zachodzących w układzie kostnym, stawowym i mięśniowym u człowieka. Kinezyterapia ma za zadanie uzyskanie poprawy funkcji utraconych wskutek zdarzenia, przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej, poprawę wydolności narządowej, zabezpieczenie przed wykształceniem złych nawyków ruchowych, bądź przywrócenie nawyków już utraconych, a także przeciwdziałanie i zapobieganie powikłaniom, wynikającym z długotrwałego unieruchomienia.
Cały proces rozpoczyna się od oceny stanu pacjenta, następnie opracowuje się odpowiedni, indywidualny program ćwiczeń, kończąc na określeniu metod kontroli i oceny postępów oraz zapobieganiu różnym powikłaniom. Kinezyterapia opiera się na dwóch właściwościach układu nerwowego: reaktywności (inaczej regeneracji) oraz plastyczności. Zabiegi w tego obszaru najczęściej stosowane są w sytuacjach, w których występują dysfunkcje i schorzenia narządów ruchu, w tym: w bólach kręgosłupa, po udarze mózgu, po zawale serca, w okresie przed różnego rodzaju operacjami oraz po operacjach w okolicach jamy brzusznej i nie tylko, a także w niektórych chorobach układu oddechowego. W celu zwiększenia pozytywnego efektu terapeutycznego, najczęściej kinezyterapia nie występuje samodzielnie, ale w połączeniu z innych metodami fizjoterapii.
Odczuwasz bóle kręgosłupa szyjnego oraz barków?
Przeczytaj koniecznie!
W grupie ćwiczeń kinezyterapeutycznych miejscowych, czyli oddziałujących bezpośrednio na narząd chorobowo zmieniony, wymienić można ćwiczenia: bierne, czynno – bierne, czynne, samowspomagane, w odciążeniu, z oporem, synergistyczne, izometryczne, oddechowe, relaksacyjne oraz metodę reedukcji nerwowo – mięśniowej i pionizację wraz z nauką chodzenia. Z kolei w grupie ćwiczeń ogólnych, czyli obejmujących całe ciało, wymienić można następujące: ogólnokondycyjne, gimnastykę poranną, ćwiczenia w wodzie, bądź sport inwalidów. W ramach kinezyterapii wymienić można trzy główne metody działania: metody mechaniczne, których celem jest wykorzystanie czynnika ruchu do zmiany właściwości tych tkanek narządów, które są związane z zaburzeniami organizmu; metody neurofizjologiczne, które wykorzystują przede wszystkim odruchy warunkowe; oraz metody edukacyjne, które wykorzystują zarówno odruchy warunkowe, jak i bezwarunkowe uzupełnione o świadomość, wolę i determinację pacjenta.
W ramach metody mechanicznej wymienić można następujące metody szczegółowe: Cyriaxa, Dobosiewicza, Hoppe, Jacobsona, Karskiego, Klappa, Majocha, Maingne’a, Mc Kezie, Mulligana, Rochera, Siwka, Upledgera, czy Zandera. Metody neurofizjologiczne dzielą się na metody: Brunkowa, Fay’a, Kenny, NDT Bobath, PNF, Rood oraz Vojty. Z koeli metody edukacyjne, to m.in. metody: Ayres, Deavera, Domana, Peto, Pilatesa, S-E-T oraz Sherbone.